Η προστασία των παραλιών από τη ρύπανση από πλαστικά αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για τη βιωσιμότητα του παγκόσμιου τουρισμού, καθώς ολοένα και περισσότερες χώρες υιοθετούν πολιτικές καθαρισμού, πρόληψης απορριμμάτων και περιορισμού της χρήσης πλαστικών μιας χρήσης. Η στροφή αυτή ανταποκρίνεται τόσο στις ανάγκες της προστασίας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων όσο και στις προσδοκίες των ταξιδιωτών, οι οποίοι εμφανίζονται όλο και πιο ευαισθητοποιημένοι σε ζητήματα περιβαλλοντικής υπευθυνότητας.
.
Σε πολλές οικονομίες όπου ο τουρισμός αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης, η διαχείριση των απορριμμάτων στις ακτές αποκτά προτεραιότητα σε εθνικό επίπεδο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Καναδάς, ο οποίος, στο πλαίσιο της προεδρίας του στην G7 το 2018, προώθησε τον Χάρτη για τα Πλαστικά στους Ωκεανούς (Ocean Plastics Charter), μια πρωτοβουλία που υιοθετήθηκε επίσης από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο χάρτης αυτός θέτει στόχους για τον σχεδιασμό πλαστικών προϊόντων με προοπτική επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης.
Παρότι καμία παραλιακή περιοχή παγκοσμίως δεν έχει καταργήσει πλήρως τη χρήση πλαστικών, πολλές χώρες έχουν θέσει αυστηρούς περιορισμούς, με μετρήσιμα αποτελέσματα. Η Σουηδία συγκαταλέγεται μεταξύ των πρωτοπόρων, καθώς ανακυκλώνει ή μετατρέπει σε ενέργεια πάνω από το 95% των πλαστικών αποβλήτων της, εφαρμόζοντας εκτεταμένες απαγορεύσεις στα πλαστικά μιας χρήσης και επενδύοντας σε βιοδιασπώμενα υλικά και πρακτικές κυκλικής οικονομίας.
Σημαντική επίδραση έχει και η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Πλαστικά Μίας Χρήσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο του 2021 και απαγορεύει τη διάθεση στην αγορά των δέκα συνηθέστερων πλαστικών αντικειμένων που εντοπίζονται σε ευρωπαϊκές παραλίες, όπως μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, μπατονέτες, στηρίγματα μπαλονιών και δοχεία από πολυστυρένιο. Αν και τα μικροπλαστικά εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση, τα επίπεδα ορατής ρύπανσης έχουν μειωθεί σε πολλές παράκτιες περιοχές της Ευρώπης, μεταξύ άλλων στην Κύπρο, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Ελλάδα, την Τουρκία και την Ισπανία, σε συνδυασμό με την ενημέρωση του κοινού και τη βελτίωση της επεξεργασίας λυμάτων. Αντίστοιχα, χώρες της Καραϊβικής, όπως τα Μπαρμπάντος, έχουν απαγορεύσει τα πλαστικά μιας χρήσης για την προστασία των κοραλλιογενών υφάλων που στηρίζουν την τουριστική τους οικονομία.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην Τουρκία, η οποία το 2024 κατατάχθηκε ως ο τέταρτος δημοφιλέστερος ευρωπαϊκός προορισμός σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών. Στο πλαίσιο εθνικών και τοπικών πρωτοβουλιών, η χώρα αναπτύσσει δράσεις για τη δημιουργία καθαρότερων και πλαστικό-ελεύθερων παραλιών. Η καμπάνια «Are You Blue Aware», που παρουσιάστηκε κατά τη Νέα Υόρκη Climate Week του 2025, εντάσσεται στη συνολική στρατηγική της χώρας για τις ακτές χωρίς πλαστικά και υποστηρίζεται από το Ίδρυμα Zero Waste, το οποίο δημιουργήθηκε το 2023. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν αφαιρεθεί περίπου 245.000 τόνοι θαλάσσιων απορριμμάτων. Ο υπουργός Περιβάλλοντος, Αστικοποίησης και Κλιματικής Αλλαγής Μουράτ Κουρούμ έχει επισημάνει ότι περισσότερα από 150 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών βρίσκονται σήμερα στους ωκεανούς, ενώ η απώλεια καρχαριών, σαλαχιών και θαλάσσιων ζώων καταγράφεται σε πρωτοφανή επίπεδα.
Παράλληλα, η Τουρκία εφαρμόζει κανονισμούς για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης, ενθαρρύνει τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και υλοποιεί δράσεις έρευνας για τη θαλάσσια ρύπανση, στο πλαίσιο και των δεσμεύσεών της στην G20. Προγράμματα όπως το «Plastic Free Shores, Plastic Free Waters» σε παραλίες της Αττάλειας βασίζονται στη συμμετοχή εθελοντών και επισκεπτών, ενώ η πρωτοβουλία BlueAware στοχεύει στη συλλογή ενός εκατομμυρίου ψηφιακών δεσμεύσεων και συνεργασιών σε περισσότερες από 30 χώρες.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο εντοπισμός των καθαρότερων παραλιών βασίζεται σε επίσημα συστήματα παρακολούθησης ποιότητας υδάτων και σε διεθνείς διακρίσεις, όπως η Γαλάζια Σημαία. Περιοχές όπως το Ντέβον και η Κορνουάλη καταγράφουν σταθερά υψηλές επιδόσεις, με το 98% των παραλιών τους να πληρούν αυστηρά πρότυπα ποιότητας, ενώ παραλίες όπως το Sandbanks στο Ντόρσετ και το Tynemouth Longsands διατηρούν διακρίσεις επί δεκαετίες.
Εκτός Ηνωμένου Βασιλείου, παραλίες όπως η λιμνοθάλασσα Ολού Ντενίζ, η Πατάρα και η Ιζτουζού στην Τουρκία, οι Βαλεαρίδες Νήσοι στην Ισπανία και περιοχές της Λιγουρίας στην Ιταλία ξεχωρίζουν για τα καθαρά νερά και τα αυστηρά μέτρα προστασίας. Στις Βαλεαρίδες, μόνο το διάστημα Μαΐου–Σεπτεμβρίου 2025 συλλέχθηκαν 36,8 τόνοι απορριμμάτων, ποσότητα αυξημένη κατά 32% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, γεγονός που αναδεικνύει τόσο το μέγεθος του προβλήματος όσο και την ένταση των προσπαθειών καθαρισμού.
Η σταδιακή μείωση της πλαστικής ρύπανσης στις ακτές δείχνει ότι οι συντονισμένες πολιτικές μπορούν να συμβάλουν στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και στη διατήρηση της ελκυστικότητας των παραθαλάσσιων προορισμών, σε μια περίοδο όπου η βιωσιμότητα αποκτά κεντρική θέση στις ταξιδιωτικές επιλογές.
Πηγή: Forbes
Η στροφή αυτή ανταποκρίνεται τόσο στις ανάγκες της προστασίας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων όσο και στις προσδοκίες των ταξιδιωτών, οι οποίοι εμφανίζονται όλο και πιο ευαισθητοποιημένοι σε ζητήματα περιβαλλοντικής υπευθυνότητας.