Την ανάγκη για μια αποφασιστική στροφή μακριά από τα ορυκτά καύσιμα και για ενισχυμένη διεθνή συνεργασία, αν ο κόσμος θέλει να περιορίσει ουσιαστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, υπογράμμισε ο νομπελίστας φυσικός και πρώην υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Steven Chu.
Μιλώντας σε κεντρική διάλεξη στο πλαίσιο της σειράς NUS120 Distinguished Speaker Series του National University of Singapore, ο Chu παρομοίασε την πορεία της ανθρωπότητας με εκείνη του Τιτανικού. Όπως είπε, ενώ το πλοίο το 1912 επιχείρησε να αλλάξει πορεία μετά τη σύγκρουση με το παγόβουνο, σήμερα «δεν έχουμε καν επιβραδύνει» σε ό,τι αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, η παγκόσμια θερμοκρασία έχει ήδη υπερβεί το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου που προβλέπει η Συμφωνία των Παρισίων, ενώ με βάση τις τρέχουσες τάσεις η αύξηση ενδέχεται να φτάσει τους 3 βαθμούς έως το τέλος του αιώνα. Παράλληλα, επισήμανε ότι περίπου το 90% της επιπλέον θερμότητας που παγιδεύεται από τα αέρια του θερμοκηπίου απορροφάται από τους ωκεανούς, με μεγάλο μέρος της να καταλήγει σε βαθιά στρώματα νερού, γεγονός που σημαίνει ότι σημαντικές επιπτώσεις είναι ήδη «κλειδωμένες» για δεκαετίες ή και αιώνες.
Ο Chu προειδοποίησε ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν περιορίζονται στη θερμοκρασία, αλλά απειλούν τη γεωργική παραγωγή και τη διεθνή σταθερότητα. Όπως ανέφερε, έως το 2050 ο αριθμός των ανθρώπων που ενδέχεται να εκτοπιστούν λόγω της κλιματικής κρίσης μπορεί να φτάσει τα 200 εκατομμύρια, δημιουργώντας μια ανθρωπιστική και πολιτική κρίση άνευ προηγουμένου.
Ως βασική διέξοδο, ο πρώην υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ ανέδειξε την επιτάχυνση της μετάβασης σε καθαρές πηγές ενέργειας, σημειώνοντας ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις καθιστούν πλέον αυτή τη μετάβαση πιο ρεαλιστική. Αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην πρωτοπορία της Κίνας στην αιολική ενέργεια με ανεμογεννήτριες ισχύος έως 25 MW, αλλά και στην επέκταση της αποθήκευσης ενέργειας στην Καλιφόρνια, όπου τα μεγάλης κλίμακας συστήματα μπαταριών έχουν φτάσει σχεδόν τα 16 GW.
Ο Chu στάθηκε επίσης στον ρόλο της πυρηνικής ενέργειας, επισημαίνοντας ότι οι μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες θα μπορούσαν να προσφέρουν αξιόπιστη, χαμηλών εκπομπών βασική ισχύ, ιδιαίτερα για χώρες με περιορισμένους πόρους. Παράλληλα, υπογράμμισε τη σημασία της επιστημονικής έρευνας χωρίς άμεση εμπορική στόχευση, θυμίζοντας την εμπειρία του από τα Bell Labs και την αξία της «τυχαίας περιπλάνησης» στην επιστήμη για την επίτευξη πραγματικών καινοτομιών.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στη γεωργία, επισημαίνοντας τις εκπομπές υποξειδίου του αζώτου από τα αζωτούχα λιπάσματα και παρουσιάζοντας έρευνες που στοχεύουν στην ανάπτυξη μικροοργανισμών ικανών να δεσμεύουν άζωτο απευθείας στις ρίζες των φυτών, μειώνοντας την ανάγκη για χημικά λιπάσματα.
Κλείνοντας, ο Chu τόνισε ότι, παρά τη διαθεσιμότητα τεχνολογικών λύσεων, το κρίσιμο ζήτημα παραμένει η πολιτική βούληση και η διεθνής συνεργασία. Όπως είπε, η επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών ίσως είναι ρεαλιστικότερη έως το 2080, μόνο όμως αν οι χώρες κινηθούν συλλογικά και με αυξημένη αίσθηση επείγοντος. «Έχουμε την τεχνολογία και τη γνώση», κατέληξε. «Αυτό που λείπει είναι η αποφασιστικότητα να δράσουμε, πριν να είναι πολύ αργά».
